Kim Bảng là huyện bán sơn địa có tổng diện tích đất tự nhiên 17.540 ha, trong đó đất nông nghiệp chiếm 42,3%, dân số khoảng 125.713 người, sống ở 85 thôn, xóm. Nguồn thu nhập chính của người dân là sản xuất nông nghiệp, ngoài ra còn làm một số ngành nghề tiểu thủ công nghiệp và dịch vụ - thương mại.
Thực hiện chương trình mục tiêu Quốc gia xây dựng NTM, những năm qua Kim Bảng đã huy động mọi nguồn lực, sức mạnh tổng hợp của cả hệ thống chính trị để xây dựng nông thôn mới và đã đạt được những kết quả đáng ghi nhận. Năm 2017 Kim Bảng đã được TTCP công nhận là huyện đạt chuẩn NTM. Trong công cuộc xây dựng NTM, bên cạnh việc chú trọng phát triển kinh tế, xây dựng cơ sở hạ tầng,… thì việc gìn giữ và phát huy những giá trị văn hóa tốt đẹp của quê hương, dân tộc đã được huyện Kim Bảng quan tâm thực hiện. Cụ thể huyện tập trung lãnh đạo triển khai thực hiện hiệu quả việc bảo tồn về kiến trúc, các phong tục tập quán, tín ngưỡng, các loại hình nghệ thuật văn hóa tại các xã. Duy trì các lễ hội truyền thống như lễ hội Vật, lễ hội rước Thành Hoàng Làng, lễ hội Tiên Ông, lễ hội Quyển Sơn...vv. Thông qua đó đã nâng cao chất lượng cuộc sống của người dân cả về vật chất lẫn tinh thần; góp phần gìn giữ, bảo tồn, phát huy các giá trị văn hóa truyền thống, xây dựng nếp sống văn hóa văn minh tại các thôn, xóm. Tính đến hết năm 2017 Kim Bảng đã hoàn thành tiêu chí văn hóa nông thôn mới, 16/16 xã của huyện đều đạt tiêu chí số 16 về văn hóa và tiêu chí số 6 về cơ sở vật chất văn hóa. Hiện toàn huyện có trên 93% gia đình đạt tiêu chuẩn gia đình văn hóa.; 85 thôn, xóm đều đạt danh hiệu làng văn hóa. Những hủ tục lạc hậu trong việc cưới, việc tang dần được xóa bỏ, hoạt động mê tín dị đoan được đẩy lùi, người dân tích cực thực hiện nếp sống văn hóa mới, tiết kiệm, văn minh trong tổ chức tang ma, cưới hỏi...
Lễ hội Đền Trúc xã Thi Sơn
Thi Sơn là xã điểm trong xây dựng NTM của huyện Kim Bảng. Trong những năm qua, bám sát chương trình của tỉnh, huyện và căn cứ vào tình hình thực tế tại địa phương; xã đã triển khai hiệu quả chương trình xây dựng NTM, đặc biệt là việc gắn xây dựng NTM với bảo tồn những nét đẹp văn hóa truyền thống của dân tộc. Xác định được điều đó, cấp ủy, chính quyền xã Thi Sơn đã vận dụng linh hoạt, kết hợp hài hòa giữa truyền thống và hiện đại trong xây dựng đình làng, nhà văn hóa, các công trình công cộng, đường bê tông nông thôn,… đảm bảo đáp ứng yêu cầu sản xuất, phục vụ đời sống vật chất, tinh thần của nhân dân. Đối với các tiêu chí văn hóa, xã luôn quan tâm, chú trọng và thực hiện nghiêm túc, đảm bảo trong quá trình phát triển vẫn giữ được nét văn hóa đặc trưng của làng quê. Hiện, bên cạnh thành lập các câu lạc bộ thơ, hát dặm, xây dựng nhà văn hóa thôn xóm khang trang để bà con tập trung sinh hoạt văn hóa, văn nghệ, xã còn từng bước đưa văn nghệ vào trước các buổi họp thôn để động viên tinh thần người dân, nâng cao chất lượng các cuộc họp".
Hát Dặm - Quyển Sơn xã Thi Sơn
Mục tiêu xuyên suốt trong xây dựng NTM của huyện Kim Bảng là nâng cao đời sống vật chất và tinh thần cho người dân. Do đó, cùng với xây dựng kết cấu hạ tầng KT - XH, phát triển mô hình kinh tế, nâng cao thu nhập,... việc bảo tồn và phát huy các giá trị văn hóa truyền thống luôn được huyện chú trọng. Để phát huy giá trị văn hóa trong xây dựng NTM, thời gian tới, huyện Kim Bảng tiếp tục đẩy mạnh phát triển đồng bộ các lĩnh vực văn hóa; tập trung xây dựng môi trường văn hóa lành mạnh, nếp sống văn minh ở từng xã, thôn, tổ dân phố, gia đình. Tiếp tục nâng cao chất lượng thực hiện phong trào “Toàn dân đoàn kết xây dựng đời sống văn hóa", giữ gìn, phát huy những giá trị văn hóa truyền thống, bảo tồn có chọn lọc những phong tục, tập quán tốt đẹp. Đồng thời, tăng cường công tác bảo tồn, phát huy các di sản văn hóa, duy trì quản lý tốt các lễ hội, hoạt động văn hóa tại các xã; đẩy mạnh tuyên truyền việc phát huy giá trị cốt lõi của truyền thống văn hóa nhằm nâng cao đời sống tinh thần của người dân, góp phần giúp từng địa phương trở thành những vùng quê giàu truyền thống văn hóa, cách mạng. Tiếp tục giữ vững vai trò của văn hóa trong đời sống tinh thần của nhân dân, là “chìa khóa" để giải quyết các vấn đề KT-XH ở địa phương".
Thực tế trong xây dựng NTM, nếu chỉ chú trọng tới việc xây dựng bộ mặt nông thôn mà không coi trọng việc xây dựng đời sống văn hóa tinh thần cho nhân dân thì NTM chưa thể hoàn thiện, đúng nghĩa. Việc bảo tồn và phát huy bản sắc văn hóa truyền thống tốt đẹp trong phong trào xây dựng NTM những năm qua trên địa bàn huyện Kim Bảng đã góp phần xây dựng và nhân rộng các mô hình tốt về bảo tồn và phát triển bản sắc văn hóa, truyền thống tốt đẹp của từng miền quê. Từ đó, tại mỗi địa phương đã xuất hiện nhiều hoạt động văn hóa, văn nghệ vui tươi, lành mạnh; từng bước loại bỏ các hủ tục, tăng cường tinh thần đoàn kết cộng đồng, xây dựng và phát triển nền văn hóa Việt Nam tiên tiến, đậm đà bản sắc trong thời kỳ đổi mới, hội nhập và phát triển.
